แปลและเรียบเรียงโดย ไทยยูกิ
เพื่อร่วมเฉลิมฉลองวันสตรีสากล หนังสือพิมพ์แรงงานสังคมนิยมของอังกฤษได้ลงบทความรำลึกสตรีนักสู้เป็นตอนๆ หลากหลายบทความ ซึ่งทยอยลงในคอลัมน์พิเศษ หนึ่งในซีรีย์ชุดนี้มี บทที่กล่าวถึงนักต่อสู้ด้านสิ่งแวดล้อม เบอร์ตา คาเซอร์เรส เรื่องราวของเธอไม่ใช่แค่ข่าวอาชญากรรมท้องถิ่น แต่ยังดังไกลไปทั่วโลกในหมู่นักเคลื่อนไหวเพื่อสิ่งแวดล้อมด้วย
นักสู้ผู้ไม่ยำเกรงต่อสิ่งใด ไม่เคยลดราวาศอก และเป็นผู้พิทักษ์สิ่งแวดล้อมและสิทธิมนุษยชนคนพื้นเมืองจนลมหายใจสุดท้าย เบอร์ตา คาเซอร์เรส เกิดในปี ค.ศ. 1971 ณ กรุงลาเอสเปอรานซา ประเทศฮอนดูรัส ถูกลอบสังหารด้วยอายุเพียง 44 ปี เธอคือเหยื่อของเหล่านายทุนผู้ละโมบที่ต้องการจะครอบครองทรัพยากรธรรมชาติทั้งหมดบนโลกนี้
ขณะที่เธอศึกษาในคณะครุศาสตร์ในปี ค.ศ.1993 คาเซอร์เรสได้ร่วมก่อตั้งองค์กรที่จะสะท้อนตัวตนของเธอไปชั่วชีวิต ชื่อสภากลุ่มชนพื้นเมืองแห่งฮอนดูรัส (Copinh) ซึ่งตั้งอยู่บนหลักการของการต่อสู้เพื่อต่อต้านทุนนิยม ต่อต้านการเหยียดเพศ สีผิวและเชื้อชาติ คาเซอร์เรสพยายามต่อต้านการตัดไม้ทำลายป่าโดยผิดกฎหมาย และการทำเมืองแร่แบบขุดลอกผิวดิน ซึ่งทำให้เสียหน้าดินและสร้างมลพิษทางอากาศในวงกว้าง เธอยังพูดถึงประเด็นความเหลื่อมล้ำในสังคมโดยทั่วไป การต่อสู้ครั้งสุดท้ายของเธอคือความพยายามหยุดโครงการอะกวาซาร์คา ที่จะสร้างเขื่อน 4 เขื่อนบนลุ่มแม่น้ำกวาลคาร์ก โครงการดังกล่าวมีบริษัทเดซารับสัมปทาน ส่งผลกระทบต่อชุมชน ทั้งการปนเปื้อนสารพิษในน้ำดื่ม ปริมาณน้ำทางการเกษตร ย่ำยีคุณค่าทางจิตวิญญาณและขนบประเพณีของชนพื้นเมือง
การต่อสู้ครั้งนี้ต้องประสบกับการนองเลือดมาตั้งแต่เริ่มต้น บรรดาคนใกล้ตัวของคาเซอร์เรส บ้างถูกกระทำชำเรา ถูกทำร้ายร่างกายหรือถูกสังหาร เธอกล่าวว่า “ฉันไม่สามารถอยู่อย่างสงบได้เลย ฉันคิดตลอดเวลาว่าฉันอาจถูกสังหารหรืออุ้มหาย แต่ฉันจะไม่ลี้ภัย ฉันคือนักสู้เพื่อสิทธิมนุษยชนและฉันจะไม่มีวันยอมแพ้…” คาเซอร์เรสนำการเคลื่อนไหวโดยการเดินขบวนกีดขวางเพื่อหยุดการก่อสร้าง ซึ่งทั้งทหารฮอนดูรัสและหน่วยรักษาความปลอดภัยของบริษัทก่อสร้าง ตอบโต้ด้วยการกระหน่ำยิงเข้าใส่ผู้ชุมนุม
คาเซอร์เรสขึ้นรับรางวัลด้านรักษาสิ่งแวดล้อม รางวัลโกลด์แมนปี 2015 เธอได้กล่าวไว้ว่า “…ตื่นเถิด เราไม่มีเวลาอีกแล้ว เราต้องปฏิเสธระบบทุนนิยม ลัทธิเหยียดเพศและการเหยียดเชื้อชาติที่คอยกดขี่ข่มเหงเราโดยสิ้นเชิง ก่อนมันจะนำพาเราไปสู่กลียุคและความสูญสิ้นของมวลมนุษยชาติ เราจงมาร่วมสร้างสังคมที่เราจะอยู่ร่วมกันอย่างมีศักดิ์ศรีเท่าเทียม สังคมที่ปกป้องชีวิตกันและกัน”
แม้ว่าเธอจะเป็นบุคคลที่มีชื่อสียงในฮอนดูรัส แต่เธอถูกนักเลง 2 คนบุกเข้ามายิงขณะหลับในห้องนอนที่บ้านของเธอเองเมื่อวันที่ 2 มีนาคม 2016 กระบวนการยุติธรรมขณะนั้นอ้างว่าเธอเป็นเหยื่อของการปล้นชิงทรัพย์ หรือเกิดจากความขัดแย้งภายในองค์กร Copinh ความตายของเธอจุดขนวนให้เกิดการลุกฮือประท้วง และเป็นเชื้อเพลิงในการต่อสู้เพื่อหยุดโครงการเขื่อนที่เธอทุ่มเทเวลาหลายปีสุดท้ายในชีวิตเธอเพื่อยับยั้งโครงการ
เมื่อเดือนกรกฎาคม ปี 2021 นายเดวิด คาสตีโญ อดีตประธานบริษัทพลังงานเดซาถูกตัดสินว่ามีความผิดอาญา จ้างวานฆ่าคาเซอร์เรส ความเกี่ยวข้องของนายคาสตีโญแสดงให้เห็นถึงเส้นสายภายในรัฐบาลฮอนดูรัสไปจนถึงรัฐบาลสหรัฐอเมริกา เป็นตัวอย่างของการใช้อำนาจมืดในอุตสาหกรรมพลังงานฟอสซิลอย่างชัดเจน
นายคาสตีโญผู้นี้เคยเรียนในโรงเรียนนายทหารชั้นนำที่เวสต์พอยท์ สหรัฐอเมริกาก่อนมาทำงานในเหล่าทัพของฮอนดูรัส จนได้มาร่วมก่อตั้งบริษัทเดซา ซึ่งเขาใช้เส้นสายในกองทัพฮอนดูรัสมารังควานและข่มขู่คาเซอร์เรสตลอดมาจนกระทั่งจ้างวานฆ่าเธออย่างโหดเหี้ยม
6 ปีผ่านไปผู้ร่วมสังหารเบอร์ตา คาเซอร์เรสบางคนเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมแล้ว และโครงการเขื่อนอะกวา ซาร์คาก็หยุดชะงักลงหลังจากที่ผู้สนับสนุนต่างชาติพากันถอนเงินทุน ฮอนดูรัสยังคงเป็นแดนอันตรายอันดับต้นๆ สำหรับนักเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งองค์กรสิทธิมนุษยชน Global Witness กล่าวว่า “มีนักเคลื่อนไหวถูกสังหารกว่า 140 คน ในฮอนดูรัสตั้งแต่ปี 2012 ซึ่งกรณีคาเซอร์เรส ลูกๆ และแม่ของเธอได้พยายามเปิดโปงและเรียกร้องความเป็นธรรม คาเซอร์เรสทิ้งมรดกเป็นตัวอย่างการต่อสู้ด้านสิ่งแวดล้อมที่ทรงพลังและไม่ลดละจนวันสุดท้าย องค์กร Extinction Rebellion ตั้งชื่อเรือลำหนึ่งที่ใช้ในการเคลื่อนไหวประท้วงตามชื่อของเธอ
“เราต้องทำให้การต่อสู้แผ่ขยายไปในวงกว้างทุกสารทิศ ทั่วทั้งโลก เพราะเรายังไม่มีดาวเคราะห์สำรองให้ไปอาศัยอยู่ เรามีแค่โลกใบนี้ และเราต้องเริ่มลงมือเดี๋ยวนี้….” คำพูดของเธอยังก้องอยู่ในใจนักเคลื่อนไหวสิ่งแวดล้อมรุ่นหลัง
ที่มา: Berta Caceres — Killed for defending the planet – Socialist Worker Press จาก https://socialistworker.co.uk/features/berta-caceres-killed-for-defending-the-planet/
******************************
ถ้าเห็นด้วยกับแนวทาง “องค์กรสังคมนิยมแรงงาน” เชิญสมัครสมาชิก https://forms.gle/2apcTWX7sB9YCVhU6
สังคมนิยมแรงงาน 