โดย จันทร์ฉาย ปลายฟ้า และ สมทรง ตรีแก้ว
ตาม พรบ.การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 กำหนดให้มีการศึกษาภาคบังคับ 9 ปี ซึ่งนั่นหมายความว่า คนไทยต้องได้เรียนหนังสือจบชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ซึ่งเราจะเห็นว่าการจบระดับการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นนั้นไม่เพียงพอที่จะทำให้เยาวชนของไทยได้รับโอกาสในการพัฒนาชีวิต
ข้อมูลจากสำนักงานสำนักงานสถิติแห่งชาติปี 2564 ระบุว่า มีจำนวนนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ของรัฐบาล จำนวน 1,937,188 ส่วนของโรงเรียนเอกชนจำนวน 344,751คน มัธยมศึกษาตอนปลายรัฐบาล 1,588,025 คน เอกชนจำนวน 403,506 คน และข้อมูลจากสำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ระบุว่าจำนวนนักศึกษารวม ปีการศึกษา 2565 ภาคเรียนที่ 1 ในสถาบันอุดมศึกษาทั้งหมด จำแนกตาม สถาบัน/กลุ่มสถาบันจำนวนนักศึกษารวม ปีการศึกษา 2565 ภาคการศึกษาที่ 1 ทั้งสิ้น 1,307,622 คน เป็นนักศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ 1,012,463 คน เป็นนักศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาของเอกชน 259,458 คน สถานศึกษานอกสังกัดกระทรวงอว. 35,701 คน โดยรวมตั้งแต่ระดับการศึกษา ปวช. ปวส. อนุปริญญา ปริญญาตรี ปริญญาโท ปริญญาเอก ประกาศนียบัตรบัณฑิต ประกาศนียบัตรชั้นสูง และประกาศนียบัตร
ซึ่งเราจะเห็นว่าการศึกษาภาคบังคับระดับการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นนั้นไม่เพียงพอที่จะทำให้เยาวชนของไทยได้รับโอกาสในการพัฒนาชีวิต และเมื่อพิจารณาตัวเลขแล้ว เราจะเห็นว่ามีคนที่จบมัธยมศึกษาตอนต้นแล้วไม่ได้เรียนหนังสือต่ออยู่เป็นจำนวนมาก การขาดโอกาสทางการศึกษาจะนำมาซึ่งความยากจน เพราะมันทำให้พลเมืองไม่สามารถพัฒนาศักยภาพได้อย่างเต็มที่ ในฐานะในมาร์กซิสต์ เรามองว่าการศึกษาทุกวันนี้เป็นการศึกษาภายใต้ระบบทุนนิยม ซึ่งระบบทุนนิยมต้องการแรงงานฝีมือที่มีทักษะสูง แต่ในขณะเดียวกันรัฐก็พยายามประหยัดค่าใช้จ่าย โดยผลักภาระให้แก่ประชาชน การผลักภาระให้กับประชาชนให้กลายเป็นเรื่องปัจเจกบุคคล ทำให้เด็กไทยขาดโอกาสในการศึกษาและไม่สามารถพัฒนาฝีมือเป็นแรงงานที่มีทักษะสูง
พรรคการเมืองที่ดีต้องสนับสนุนให้มีการเรียนฟรีถึงปริญญาตรี มีเงินอุดหนุนการศึกษาแบบให้เปล่า ไม่ใช่ปล่อยให้ประชากรเป็นหนี้ตั้งแต่วัยเรียน แต่เมื่อพิจารณานโยบายของพรรคการเมืองอย่างพรรคเพื่อไทยซึ่งเสนอคำขวัญ “ยกระดับคุณภาพการศึกษาทั้งหมด“ เพื่อลดความเลื่อมล้ำทางการศึกษาให้ผู้เรียน รวมถึงสนับสนุนให้เรียนฟรีถึงระดับ ปวส. ส่วนพรรคก้าวไกล เสนอนโยบาย ‘การศึกษาไทยก้าวหน้า’ เพื่อสร้างระบบการศึกษาเกิดเสรีภาพ และเป็นพื้นที่ปลอดภัยให้กับผู้เรียนได้อย่างเท่าเทียม การที่ทั้งสองพรรคเสนอให้เรียนฟรีจนถึง ปวส. ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องดี แต่ไม่เพียงพอสำหรับการขั้นศึกษาขั้นพื้นฐาน เพราะการบริการการศึกษานั้น รัฐควรจัดให้มีการเรียนฟรีจนถึงปริญญาตรี และทั้งสองพรรค ต่างก็ไม่ได้เสนอเรื่องเงินหนุนการศึกษาแบบให้เปล่า เราคงปฏิเสธไม่ได้ว่าในการเรียนหนังสือนั้น นอกจากค่าเทอมแล้ว มันจะมีค่าใช้จ่ายจิปาถะต่างๆมากมาย เช่น ค่าเดินทาง, ค่าอาหาร ,ค่าหนังสือ, เป็นต้น
ในฐานะนักมาร์กซิสต์ เรามองว่านโยบายการศึกษาที่รัฐมีอยู่ทุกวันนี้ เป็นการศึกษาภายใต้ระบบทุนนิยม และด้วยจำนวนประชากรในวัยการศึกษาที่มีไม่มากเราขอเสนอนโยบายการศึกษาต่อพรรคการเมืองทุกพรรคดังนี้ ดังนี้
1.รัฐต้องจัดให้มีการเรียนฟรีถึงชั้นปริญญาตรี 2. การศึกษาต้องออกแบบเพื่อพัฒนาความเป็นมนุษย์ของประชาชน 3.รัฐต้องอุดหนุนการศึกษาค่าใช้จ่ายรายเดือนแบบให้เปล่า 4.ต้องยกเลิกกฎระเบียนที่ไม่มีความจำเป็น เช่น ชุดนักเรียน ทรงผม 5.การสอนด้านวิชาการต้องมีลักษณะสัมพันธ์กับชีวิตจริง เช่น วิทยาศาสตร์กับชีวิตจริง การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ นิเวศวิกฤตการทำลายสิ่งแวดล้อมอย่ารุนแรงในสังคมแทบจะไม่ปรากฎในการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เลย ข้อเสนอนี้เป็นเพียงข้อเสนอบางส่วนของการศึกษาไทยเท่านั้น ซึ่งผู้เขียนขอย้ำว่าสังคมไทยมีทรัพยากรมากพอที่จะจัดการทำให้การศึกษาเป็นเรื่องที่ฟรีได้
สังคมนิยมแรงงาน 