สังคมนิยมเป็นประชาธิปไตยสมบูรณ์ ทั้งทางเศรษฐกิจและการเมือง
ในยุคนี้เรามักได้ยินพวกกระแสหลักเสนอว่า “การปฏิวัติเป็นเรื่องล้าสมัย” แต่ตราบใดที่ทุนนิยม ความเหลื่อมล้ำ และความไม่ยุติธรรมยังดำรงอยู่ การพยายามปฏิวัติเกิดขึ้นเสมอ การที่ยังไม่มีใครล้มทุนนิยมได้สำเร็จในรอบร้อยปีที่ผ่านมา ไม่ใช่เพราะการปฏิวัติล้าสมัย แต่เป็นเพราะฝ่ายเรายังขาดความเข้าใจในปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่ชัยชนะ
มาร์กซ์เคยเขียนว่า “ความทุกข์ของมนุษย์ที่มีรูปแบบออกมาทางศาสนาคือความทุกข์จริง ศาสนาคือการประท้วงต่อความทุกข์จริง คือการถอนหายใจของผู้ถูกกดขี่ คือหัวใจในโลกที่ไร้หัวใจ คือวิญญาณในสภาพไร้วิญญาณ คือฝิ่นของประชาชน”
เราคิดว่าการรวมตัวของแรงงานหรือว่าการรวมตัวของนักศึกษา สิ่งที่สำคัญเลยคือ การสร้างอารมณ์ร่วมหรือว่าสร้างประสบการณ์ร่วม คือทุกครั้งที่เราอธิบายหรือว่าปราศรัยในม็อบ เราจะพูดประสบการณ์ที่เราเคยเจอและประสบการณ์ที่ทุกคนเคยเจอเหมือนกัน อย่างประเด็นเรื่องวิพากษ์วิจารณ์อธิการบดี เราก็มองว่าทุกคนได้รับปัญหาและประสบพบเจอประเด็นเดียวกันทั้งหมด
แม้จะอยู่ในยุคดิจิตอลแล้วก็ตามแต่การขูดรีดก็ยังเป็นไปตามลักษณะเดิมๆของทุนนิยม ในประเทศไทยเศรษฐกิจแบบทุนนิยมได้เริ่มต้นมาอย่างน้อยตั้งแต่สนธิสัญญาบาวริ่งในสมัยรัชกาลที่ 4 แล้วจนถึงปัจจุบันนับเวลาได้เกินกว่าศตวรรษครึ่งไปแล้ว นานพอที่จะทำให้ทุกคนตกอยู่ภายใต้ความสัมพันธ์ทางการผลิตและถูกขูดรีดอย่างสาหัสจากระบบทุนนิยมโดยถ้วนทั่ว
แต่ชนชั้นกรรมาชีพที่ไร้กรรมสิทธิ์ ขาดปัจจัยอิสระในการยังชีพ พวกเขามีเสรีภาพขนาดไหนที่จะทำแบบนั้น ระบบทุนนิยมบีบบังคับให้ทุกคนต้องทำงานรับจ้างนายทุน เพราะปัจจัยการผลิตทั้งหมดอยู่ในกำมือของนายทุน ไม่ว่าจะพึงพอใจหรือไม่ก็ตาม สุดท้ายแล้วชนชั้นกรรมาชีพก็เหลือตัวเลือกอยู่แค่สองอย่าง คือถ้าไม่ทำงานก็อดตาย
ด้วยสภาวการณ์อันเลวร้ายเช่นนี้ ขบวนการแรงงานและภาคประชาชนจึงเรียกร้องให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อสร้างเสถียรภาพและประชาธิปไตย อีกทั้ง เรียกร้องให้การทำข้อตกลงกับกองทุนการเงินระหว่างประเทศ หรือ IMF ต้องเป็นไปเพื่อคนส่วนใหญ่ของประเทศ ทว่ามีการเสนอทางเลือกอีกแบบที่ปฏิเสธสภาและ IMF ซึ่งจะกล่าวต่อไป
ในสหราชอาณาจักร มีการนัดหยุดงานประท้วงของคนงานรถไฟ คนขับรถเมล์ พนักงานโทรคมนาคม พนักงานไปรษณีย์ และบุคลากรทางการแพทย์ ทั้งภาครัฐและเอกชน กระทั่งพนักงานบริษัทแอมะซอนยังประท้วงนัดหยุดงานกันเอง (Wildcat Strike) โดยไม่ผ่านกระบวนการทางกฎหมาย และยังมีกรรมกรก่อสร้าง พนักงานโรงกลั่นน้ำมัน
การยกหนี้ของเงินกู้ยืม ไม่ใช่เรื่องผิดศีลธรรม ผิดธรรมชาติ หรือผิดวินัยทางการคลังแต่อย่างใด เช่น ในวิกฤติต้มยำกุ้ง 2540 ที่มีการตั้งคณะกรรมการปรับโครงสร้างหนี้สำหรับบริษัทเอกชน การยกหนี้ กยศ. (กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา) และหนี้ครัวเรือนอื่นๆ ไปจนถึงเพิ่มค่าจ้างแก่แรงงานท่ามกลางปัญหาวิกฤติเงินเฟ้อล้วนเป็นเรื่องเดียวกัน
รัฐทุนนิยมมักจะปลอบประโลมเราอยู่เสมอว่า รัฐช่วยเหลือให้คนงานได้รับความยุติธรรมด้วยกฎหมายแรงงานคุ้มครองลูกจ้าง แต่เมื่อเราพิจารณาจากฎหมายแรงงานที่มีอยู่ในสังคมไทย อ่านแล้วดูดีราวกับว่ากฎหมายคุ้มครองแรงงานปกป้องคนงานไม่ให้นายจ้างปฎิบัติต่อคนงานอย่างไม่เป็นธรรม แน่นอนว่ามันช่วยเราได้ในแค่บางส่วน
สาเหตุสำคัญ ที่นักมาร์คซิสต์ รวมถึงมาร์คซ์เอง ไม่ยอมลงรายละเอียดว่าสังคมนิยมจะมีหน้าตาอย่างไร ก็เพราะเรามองว่าสังคมหลังทุนนิยม (หรือ “สังคมนิยม” นั้นเอง) ต้องออกแบบโดยคนธรรมดาทั้งปวงร่วมกัน อย่างไรก็ตามสังคมนิยมน่าจะ
สำหรับกรรมาชีพในโลกแห่งทุนนิยม “งาน” นั้นเป็นสิ่งจำเป็นเพราะ1.ระบบทุนนิยมบังคับให้เราทำงาน ถ้าเราไม่ทำงาน เราก็อดตาย และ 2.แม้ว่าระบบทุนนิยมจะบังคับให้เราทำงานโดยอัตโนมัติแต่ไม่มีกฎหมายบังคับให้นายทุนต้องจ้างคนงานทุกคน เสรีภาพในการเลือกที่นายทุนมอบให้เราในระบบอันป่าเถื่อนนี้ คือตัวเลือกระหว่างทำงานหนักแต่ได้ค่าแรงน้อยต่อไปหรือลาออกแล้วอดตาย
การที่บริษัทต่างๆ ที่ให้บริการขนส่งสาธารณะ มีความพยายามลดคุณภาพการบริการลงก็เพื่อปกป้องกำไรเป็นพื้นฐานหลัก กรณีรถเมล์การปรับขึ้นค่าโดยสารจะเป็นเรื่องใหญ่ ประชาชนจะไม่พอใจได้ถ้ามีการขึ้นค่าบริการสูงมากเกินไป เนื่องจากคนส่วนใหญ่มีเงินไม่มาก ค่าจ้างปรับเพิ่มช้า การลดคุณภาพงานบริการจึงเป็นทางเลือกในการรักษากำไรเอาไว้ ไม่ว่าจะเป็นการผูกค้าจ้างพนักงานกับผลงาน ซึ่งทำให้เกิดการแข่งขันกันแย้งลูกค้าจนเกิดอุบัติเหตุ รวมถึงการใช้รถเก่า
สำหรับประเทศการเกิดขึ้นของขบวนการนักศึกษาที่เริ่มชัดเจนเกิดขึ้นเมื่อวันที่ ๒๖ กุภาพันธ์ ๒๕๐๐ หลังจาการเลือกตั้งที่นักศึกษาประชาชนมองว่าเป็นการเลือกตั้งที่สกปรก การประท้วงเริ่มต้นที่จุฬามหาวิทยาลัย มีนักศึกษาหลายแห่งเข้าร่วม ในครั้งนั้นได้สร้างขวัญใจนักศึกษาขึ้นมาคนหนึ่ง ชื่อ สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ที่ฉวยโอกาสเข้าข้างนักศึกษา หลังจากนั้นจึงเกิดเหตุการณ์ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖ ที่นำโดยศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย
ธรรมดาแล้วเวลาตำรวจฆ่าประชาชน มักจะไม่มีการนำตำรวจเหล่านั้นมาขึ้นศาลและลงโทษ และตำรวจที่เป็นฆาตกรมักจะลอยนวลเสมอ แต่ความยิ่งใหญ่ของขบวนการประท้วง Black Lives Matter บังคับให้ทางการสหรัฐต้องนำตำรวจชื่อ Derek Chauvin มาขึ้นศาลและในที่สุดถูกจำคุก แต่ในกรณีอื่นๆ อีกมากมายก่อนและหลังเหตุการณ์นี้ไม่มีการลงโทษตำรวจเลย ชนชั้นปกครองมักปกป้องกองกำลังของตนเองเสมอ
การต่อสู้เพื่อนำไปสู่การปฏิวัติและสร้างสังคมที่เป็นประชาธิปไตยที่แท้จริงทั่วโลกจะเผชิญหน้ากับการรักษาระบบเก่าจากชนชั้นปกครองเสมอ ในไทยก็เช่นกัน ดังนั้น หากเราต้องการจะสร้างสังคมใหม่ที่เป็นประชาธิปไตยที่แท้จริง เราควรจะศึกษาและสรุปบทเรียนจากการต่อสู้ทั่วโลก
สหภาพแรงงานไก่สดเซ็นทาโก้ ยื่นข้อเรียกร้องในปี 2545 แต่ไม่ประสบผลสำเร็จ เพราะสหภาพยอมยุติการเจรจา เพื่อแลกกับการให้บริษัทรับสมาชิก 9 คน ที่ถูกเลิกจ้างระหว่างการเจรจากลับเข้าทำงาน อย่างไรก็ตาม แรงงานต่อสู้เรียกร้องค่าเดินทางและสวัดิการต่างๆ มาเรื่อย ๆ จนกระทั่ง เมื่อ 10 พ.ค. 48 สามปีต่อมาก็ยังไม่ได้ข้อตกลงใดๆ จากนายจ้าง แม้มีการปิดงานและนัดหยุดงานเป็นระยะ จนวันที่ 29 ส.ค. 48 บริษัทก็ประกาศให้พนักงานเริ่มทำงาน แต่บริษัทก็ได้โยกย้ายตำแหน่งงาน เปลี่ยนแปลงเวลาทำงาน ทั้งยังกีดกันสมาชิกสหภาพแรงงานด้วยวิธีการต่างๆ เช่น ตั้งกล้องวีดีโอ กล้องวงจรปิด หรือแม้แต่ให้ชายฉกรรจ์มายืนคุมงาน
องค์กรนอกภาครัฐมีบทบาทมานานแล้ว เมื่อมีการตั้งองค์การสหประชาชาติหรือ UN ขึ้น UN ก็ได้ส่งเสริมให้องค์กรนอกภาครัฐเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาสอดรับกับคำประกาศของประธานาธิบดีทรูแมนหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่เริ่มใช้ ”การพัฒนา” เป็นเครื่องมือในการขยายอิทธิพลไปทั่วโลกและได้ปฏิบัติตลอดช่วงสงครามเย็น
วัฒนธรรมไอดอลดทอนผู้หญิงให้กลายเป็นเพียงสินค้าโภคภัณฑ์ที่สามารถซื้อขายได้ในตลาดภายใต้คำประโลมหลอกว่าด้วยเสรีภาพ เช่นเดียวกันกับการค้าประเวณีที่ระบอบทุนนิยมผลักไสพวกเธอที่ปราศจากทางเลือกให้ก้าวสู่อาชีพที่ไม่มั่นคงและถูกลดทอนเป็นเพียงวัตถุที่จะอยู่หรือลาลับก็ขึ้นอยู่กับความพึงพอใจของผู้บริโภค
การประชุมร่วมกันของผู้ฝักใฝ่คอมมิวนิสต์ครั้งแรกเกิดขึ้นที่ลอนดอนเมื่อพฤศจิกายน 1847 ระหว่างกรรมกรชาวฝรั่งเศส เยอรมัน สวิส อิตาลี รัสเซีย และปัญญาชน และร่วมกันก่อตั้งสันนิบาตคอมมิวนิสต์ (Communist League) และมาร์คซ์ได้รับมอบหมายให้เขียนแถลงการณ์ในเดือน ธ.ค.1847 และกลายเป็นคำประกาศแห่งคอมมิวนิสต์ ซึ่งได้รับการตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 1848 (พ.ศ.2391) ซึ่งอยู่ในช่วงการปฏิวัติของกรรมกรในฝรั่งเศส เยอรมัน ออสเตรีย ฮังการี อิตาลี
การถกเถียงกันระหว่างคณะกรรมการการประท้วงในประเด็นหลัก เรื่อง กฎบัตรปฏิวัติเพื่ออำนาจของประชาชน ซึ่งรับรองโดยคณะกรรมการประท้วงใน 15 รัฐ รวมถึงแผนงานในการจัดตั้งรัฐบาล สิ่งนี้จะริเริ่มด้วยการเลือกตั้งสภาท้องถิ่นในทันทีซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการต่อต้านการรัฐประหาร และยังเป็นภาพแทนของการจัดตั้งรัฐบาลในอนาคตแทนที่ชนชั้นปกครอง แต่องค์กรดังกล่าวยังคงจำกัดตัวเองให้อยู่ในระบบเศรษฐกิจภาครัฐ-เอกชน ซึ่งจะทำให้โครงสร้างความมั่งคั่งในปัจจุบันส่วนใหญ่ยังคงอยู่
กระแสชัชชาติฟีเวอร์ เกิดขึ้นในช่วงกระแสการต่อสู้ตก นักกิจกรรมฝ่ายประชาธิปไตยจำนวนหนึ่ง ใช้การเลือกตั้งชัชชาติเพื่อตบหน้าฝ่ายเผด็จการ หลังขบวนการประชาธิปไตยถูกปราบ มันเป็นอาการคล้ายๆ กับการขึ้นมาของรัฐบาลยิ่งลักษณ์ แต่คนที่รักความเป็นธรรม รักประชาธิปไตย ต้องไม่หวังมากเกินไป เนื่องด้วยชัชชาติเป็นนักการเมืองเสรีนิยมที่มาจากผู้บริหารระดับสูงของอุตสาหกรรมพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ เขาจะไม่สร้างความเปลี่ยนแปลงใดๆ ทางโครงสร้างที่ไปกระทบกับผลประโยชน์ของโครงสร้างนายทุนแน่นอน
มารี เอกี “ราชินีแห่งบอลเชวิค” และ “หญิงที่ถูกเกลียดชังที่สุดในภูมิภาคตะวันตกเฉียงเหนือ” คือ ฉายาของแพทย์หญิงนักสู้เพื่อการปฏิวัติและสิทธิสตรี เธอเกิดปี ค.ศ.1872 ในครอบครัวผู้อพยพในเมืองนิว เบดฟอร์ด มลรัฐแมซซาชูเซตต์ สหรัฐอเมริกา และเริ่มทำงานในอุตสาหกรรมสิ่งทอด้วยอายุเพียง 8 ขวบ ซึ่งเธอได้หลบหนี และย้ายไปยังมลรัฐโอเรกอนกับเพื่อนสาวคู่รักของเธอ เบสส์ โฮลคอล์ม จนได้เข้าศึกษาวิชาแพทย์ตามใจปรารถนา
การเลือกตั้งที่เริ่มไม่สะท้อนความต้องการของประชาชนส่วนใหญ่ เนื่องด้วยจำนวนคนไม่ไปโหวตเลือกตั้งครั้งนี้ถือว่าสูงที่สุดในรอบ 20 ปี นับตั้งแต่มีการแก้รัฐธรรมนูญลดวาระการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีจาก 7 ปีเป็น 5 ปีในปี 2000 โดยในปี 2007, 2012, 2017 และ 2022 เป็นปีที่มีการเลือกตั้งประธานาธิบดี จำนวนคนไม่ไปโหวตอยู่ที่ 16.03%, 19.65%, 25.44% และ 28.01% ตามลำดับ
ถ้าแรงงานไม่ทำงาน น้ำจะไม่ไหล ไฟฟ้าจะดับ เศรษฐกิจของประเทศแทบจะเป็นอัมพาตชั่วคราว จนในที่สุดรัฐจะต้องทำตามข้อเรียกร้องอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ และนั่นคือคำตอบของคำถามที่เรากำลังประสบพบเจอตอนนี้ การเริ่มต้น “คิดถึง” วิธีการต่างๆ ที่จะนำพามวลชนไปสู่การนัดหยุดงาน ผ่านการถกเถียงแลกเปลี่ยนกันของขบวนการต่างๆ ในฝ่ายประชาธิปไตย จะช่วยคลี่คลายให้เราได้เห็นคำตอบต่างๆ ชัดเจนยิ่งขึ้น
ทุกวันนี้ในไทยภายใต้สังคมทุนนิยม เราเผชิญหน้ากับวิกฤตร้ายแรงห้าวิกฤตที่ท้าทายชีวิตของพวกเรา คือวิกฤตสิทธิเสรีภาพ วิกฤตค่าครองชีพ วิกฤตจากภัยสงคราม วิกฤตโควิด และวิกฤตโลกร้อน ที่สำคัญคือวิกฤตเหล่านี้ล้วนแต่เกี่ยวข้องกัน เพราะต้นกำเนิดคือระบบทุนนิยม
การขุดใช้ก๊าซฟอสซิลสำรองที่ยังไม่เคยใช้จะเป็นทางออกสำหรับปัญหาการขาดแคลนพลังงานในแอฟริกาหรือไม่? และจะทำให้ผู้คนหลุดพ้นจากความยากจนไหม? นี่เป็นคำถามที่ผู้นำบางประเทศกำลังถกเถียงกันเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการประชุม COP27 ปลายปีนี้
แม้วิภาษวิธีของนาคารชุนะจะเป็นปรัชญาอันลือเลื่องที่เคยนำไปสู่การโต้เถียงครั้งใหญ่ข้ามศาสนาข้ามนิกายในมหาวิทยาลัยนาลันทา ทั้งเป็นรากฐานอันสำคัญยิ่งของพุทธฝ่ายมหายาน และแม้ทุกวันนี้ในชุมชนสงฆ์ทิเบตจะยังคงมีศาสตร์วิภาษวิธีและการโต้วาทีที่ผู้บวชเป็นสงฆ์จะต้องฝึกฝนจนชำนาญ แต่วิภาษวิธีเช่นนี้ไม่มีประโยชน์อะไรนอกจากเป็นไปเพื่อการโต้แย้งทางปรัชญาและเป็น “ยาฝิ่น” เพื่อประโลมโลกจากความบอบช้ำที่เกิดขึ้นจริง
“มันคือการต่อสู้ทางชนชั้น” นายมิกค์ ลินช์ เลขาธิการสหภาพแรงงานรถไฟ การเดินเรือ และการขนส่งแห่งสหราชอาณาจักร (RMT) กล่าว สื่อเดอะเดลี่ เมล์ ชื่นชมว่าเป็นสำนวนยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่หวังว่าจะกลายเป็นสงครามทางวัฒนธรรม คำว่า “การต่อสู้ทางชนชั้น” อาจฟังดูเป็นคำเก่า แต่เมื่อทุกภาคส่วนของรัฐถูกตัดงบและถูกบังคับให้รับเงินเดือนที่ลดลงเป็นปีๆ ในสภาพเศรษฐกิจที่ชะลอตัว เมื่อนั้นเขาจะพบกับความหมายของมันอย่างแท้จริง แล้วสหภาพแรงงานควรจะทำอย่างไรกับเรื่องนี้ล่ะ?
เศรษฐกิจของประเทศสหราชอาณาจักรกำลังหดตัวลงติดต่อกันเดือนที่สอง (พ.ค.-มิ.ย.65) อันเนื่องมาจากการเผชิญกับปัญหาความวุ่นวายจากสงคราม เงินเฟ้อ และวิกฤตทุนนิยม ที่ราคาน้ำมันสูงขึ้น ค่าครองชีพทะลุเพดาน รัฐบาลหยุดให้บริการทดสอบการติดเชื้อและติดตามผู้ป่วยโควิด ในขณะที่โควิดยังคงแพร่ระบาด ซึ่งก็มีส่วนทำให้ระบบเศรษฐกิจถดถอย และคนทำงานได้เสียสละไปมากพอแล้ว ระบบที่เป็นอยู่ก่อให้เกิดความขัดแย้งและการต่อต้าน สหภาพแรงงานทั้งหลายจึงควรเตรียมพร้อมสู้รบกับวิกฤต
นับตั้งแต่มีการเริ่มบังคับใช้กฎหมายค่าแรงขั้นต่ำวันละ 300 บาทในปี พ.ศ.2556 นักวิชาการเสรีนิยมและอนุรักษ์นิยมต่างตื่นตระหนกและโอดครวญว่าการเพิ่มค่าแรงขั้นต่ำเป็น 300 บาทในขณะนั้นจะทำให้เศรษฐกิจไทยล่มสลายและทำให้อัตราเงินเฟ้อสูงขึ้นอย่างยิ่ง หากดูจากอัตราเงินเฟ้อในปี 2556 จนถึงปี 2564 อัตราเงินเฟ้อมีการชะลอตัวลงอย่างต่อเนื่อง โดยปี 2556 อัตราเงินเฟ้ออยู่ที่ 2.18% จนถึงปี 2564 อยู่ที่ 1.23% แสดงให้เห็นว่าการขึ้นค่าแรงขั้นต่ำไม่ใช่ปัจจัยหลักในการทำให้เกิดภาวะเงินเฟ้อ
ชนชั้นปกครอง ชนชั้นนำมักเลือกใช้ศาสนาเพื่อปกป้องการปกครองให้ “สงบ” ปราศจากการโต้แย้ง ปั่นป่วนเพื่อรักษาอำนาจปกครองเอาไว้ รักษาผลประโยชน์ทางชนชั้นเอาไว้เช่นเดิม เขามักใช้ศาสนาเพื่อให้กรรมาชีพคนจนโทษตนเองที่เป็นสาเหตุของความยากลำบากในปัจจุบัน และให้ฝันถึงความสุขสบายในทางนามธรรม ในโลกหน้าที่ไม่มีอยู่จริง ในจิตใจที่ไม่สามารถแก้ปัญหาในชีวิตจริงได้
ปัญหาของนักเศรษฐศาสตร์การเมืองกระแสหลักของฝ่ายทุน อย่างเดวิด ริคาร์โด หรือจอห์น สจ๊วต มิลล์ เขากลัวไม่กล้าและไม่เคยตั้งคำถามเพื่อศึกษาเรื่อง “ต้นกำเนิดมูลค่าส่วนเกิน” คนอย่างริคาร์โดดีกว่าพวก “พาณิชย์นิยม” ที่เน้นว่า มูลค่ามาจากการแลกเปลี่ยน เพราะริคาร์โดมองว่ามูลค่ามาจากการทำงาน แต่ปัญหาของเขาคือ เขาเริ่มจากสมมุติฐานว่าทุนนิยมคือ “ธรรมชาติ” Mill ยังมองอีกว่า กรรมาชีพคือ “นายทุนชนิดหนึ่ง” เพราะ “ลงทุนแรงงาน”!!
ครอบครัวกลายเป็นหน่วยเศรษฐกิจที่่ผลิต “แรงงานรุ่นใหม่” และยังเป็นสถาบันที่คอยกล่อมเกลาผลิตซ้ำความคิด “กดขี่ทางเพศ” เพื่อให้ผู้หญิงเป็นแรงงานในบ้าน และเพื่อให้ผู้ชายที่ในสมัยโบราณถูกเชื่อว่ามีศักยภาพทางกายภาพในการผลิตหรือการรบมากกว่า มาทำงานนอกบ้าน ในปัจจุบันผู้หญิงเองก็ถูกดึงมาเป็นแรงงานนอกบ้านด้วย
แนวทางการเคลื่อนไหวสังคมของเราที่เป็นกระแสหลักนั้น คือแนวทางการ “ปฏิรูป” แต่ว่ามันตอบโจทย์เราจริงๆ หรือไม่ ? การเปลี่ยนแปลงสังคมทีละนิดทีละหน่อย โดยคิดว่าสักวันนึงจะมีอะไรดีขึ้น โดยการกำหนดทิศทางที่ทำให้ชนชั้นนายทุนได้รับผลประโยชน์ ได้ขูดรีด ได้ออกนโยบายของตนเองโดยที่ประชาชนและกรรมาชีพเป็นเพียงแค่คนเลือกตัวเทนไปนั่งในสภา
16 พฤษภาคม 1966 หลังเค้าลางสีดำทะมึนภายในพรรคคอมมิวนิสต์จีนเริ่มก่อรูปร่างมาระยะหนึ่ง จดหมายเวียนจากเหมาเจ๋อตงได้ประกาศ “การปฏิวัติวัฒนธรรมครั้งใหญ่ของชนชั้นกรรมาชีพ” อย่างเป็นทางการ เนื้อความกล่าวถึงแนวทางของพวกศักดินาทุนนิยมและลัทธิแก้ (Revisionism) ที่แทรกซึมอยู่ภายในพรรคและรัฐบาล
นักสังคมนิยมมาร์คซิสต์ต้องพยายามพูดความจริงเรื่องสภาพการเมือง ไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่พวกเราต้องการฟังหรือไม่ ความจริงที่เราต้องพูดตอนนี้คือ การต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยรอบปัจจุบันที่นำโดยคนหนุ่มสาวมาถึงจุดพ่ายแพ้นานแล้ว ซึ่งความพ่ายแพ้นี้ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะแกนนำไม่กล้าหาญและไม่พร้อมจะเสียสละแต่อย่างใด
คลื่นความร้อนอันน่าสะพรึงกลัวยังคงมีต่อเนื่องในประเทศอินเดียและปากีสถาน โดยที่เมืองหลวงนิวเดลีของอินเดีย มีอุณหภูมิสูงแตะ 50 องศาเซลเซียสเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา คนรวยและคนชนชั้นกลางส่วนใหญ่สามารถซื้อและใช้เครื่องปรับอากาศและหลบตัวในช่วงเวลาที่ร้อนที่สุดได้ ในขณะที่คนจนนับล้านแทบจะทนความร้อนมรณะนี้ไม่ไหว
การแพร่ระบาดไข้หวัดโควิด-19 ทำให้มีผู้เสียชีวิตเป็นจำนวนมาก บางครอบครัวต้องสูญเสียคนในครอบครัวมากกว่า 1 คน เด็กๆ หลายคนต้องกำพร้าพ่อ-แม่ไปในคราวเดียวกัน ขณะที่กรรมาชีพจำนวนมากต้องสูญเสียบิดามารดา องค์การอนามัยโลก เปิดเผยว่า การแพร่ระบาดไข้หวัดโควิด-19 ครั้งนี้ ยอดผู้เสียชีวิตที่แท้จริงใน 191 ประเทศในช่วงระหว่างต้นปี 2563 ถึงปลายปี 2564 อาจจะมีจำนวนที่สูงถึง 18 ล้านคนทั่วโลก ส่วนตัวเลขผู้เสียชีวิตอย่างเป็นทางการทั่วโลกมีจำนวน 6,268,281 คน
ในยุคแรกๆ ของระบบเมืองกรีซ จะมีกษัตริย์และความเชื่อเก่าตกค้างจากอดีต แต่เมื่อสังคมเจริญขึ้น มีชนชั้นเจ้าของที่ดินรายใหญ่เกิดขึ้นที่ไม่พอใจพวกขุนนางเก่า จึงมีการล้มระบบกษัตริย์และสร้างสาธารณรัฐภายใต้การปกครองของอภิสิทธิ์ชนขึ้นมาแทนพวกอภิสิทธิ์ชนเจ้าของที่ดินรายใหญ่
การแข่งขันจนถึงจุดต่ำสุด หมายถึง สถานการณ์การแข่งขันที่บริษัทพยายามตัดราคาคู่แข่งด้วยการลดมาตรฐานคุณภาพหรือความปลอดภัยของคนทำงาน เช่น ล่อให้คนขับใช้ทางลัดเช่นฟุตบาท (ที่มักจะขัดต่อกฎหมาย) หรือลดต้นทุนแรงงาน ล้ำเส้นจริยธรรมทางการค้าและสามารถก่ออันตรายต่อฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ซึ่งเกิดขึ้นในบริบทของการแย่งชิงส่วนแบ่งการตลาด และยังหมายรวมถึงความพยายามของบริษัทต่างๆ ที่จะย้ายฐานการผลิตไปยังพื้นที่ที่มีต้นทุนแรงงานต่ำ สิทธิแรงงานน้อยกว่า หรือต้นทุนอื่นถูกกว่า
สังคมนิยมแรงงาน 